Friday 9 December 2016

Fizik Sohbetleri IV - Büyük Patlama


Bu bölümü büyük patlama ve evrenin oluşumuna ayırmak istedim ki evren nasıl bir yer ve biz neresindeyiz hayal edebilin diye.

Büyük ve sonsuz bir karanlığın içinde yaklaşık 13.8 Milyar yıl önce yoğun ve sıcak bulutsu yapının yoğunluğu artmaya başladı. Öyle yoğun ve öyle sıcak hale geldi ki; bunu ne kelimelerle ne de sayılarla ifade ederek anlatabilmem mümkün değil. Sonra yıldırım çatlaması, gümbürtüsü gibi çakarak; patladığını hayal etmeye çalışın. Hiçliğin ortasında anlık bir patlama! Evet, yoğun bir noktadan başka hiçbir şey yoktu.Evren diye bir şey yoktu. Yalnızca karanlık.


İşte o andan sonra saniyeler içinde enerji, partiküllere dönüşmeye başladı. Henüz daha madde yoktu. Ne yıldız, ne gezegen ne de yaşam. Yalnızca dehşet verici sıcaklıkta bir partikül çorbası. Atom bile yoktu. Atomu oluşturan, atom altı parçacıklar birbirleriyle çarpışıp ilk atomların oluşmasını sağladı. İlk oluşan Helyum ve Hidrojendi.
https://home.cern/about/physics/early-universe


Zamanla diğer atomlar oluşmaya başladı. Atomlar birleşerek ilk yıldızları oluşturdu. İlk yıldızlar, daha ağır atomların oluşmasını sağladı. İlk yıldızlar enerjilerini tüketip patladıklarında, 2.jenerasyon yıldızların oluşmasını sağladı. Daha ağır atomlar ve elementler oluşuyordu artık. Zaman ilerledikçe, yıldızlar galaksileri oluşturdu.

Bugün evrene baktığımızda, milyarca galaksi olduğunu görüyoruz. Yukarıdaki fotoğraftaki her bir nokta, bir galaksiyi gösteriyor. Ve elbette küçük bir kesiti.


Yukarıdaki şekil ise, evrenin mikro dalga kozmik görüntüsüdür. Bulunduğumuz yerden, etrafımızı gözlemlediğimiz için ortasındaymış görünüyoruz ama elbette ortasında değiliz. Merkezden çok çooook uzaktayız.


İçinde bulunduğumuz galaksinin adı Milky Way, Türkçe olarak Samanyolu galaksisidir. Ortalama 100 ila 400 milyar yıldızın bulunduğu bir galaksidir Samanyolu galaksisi. Bizim yıldızımız Güneş ise, bu yıldızların içindeki bir tanesidir.
http://asd.gsfc.nasa.gov/blueshift/index.php/2015/07/22/how-many-stars-in-the-milky-way/


Yukarı şekil, bulunduğumuz samanyolu galaksisi içinde nerede olduğumuzu gösteriyor. Elbette Dünyadan daha çok Güneş sistemini işaret ediyor. Çünkü güneş sistemi içinde küçük bir gezegen üzerinde yaşıyoruz.


İşte bu da bizim güneş sistemimiz ve içindeki 3.minik gezegen ise bizim evimiz.

Umarım evrenin büyüklüğünü ve bizim küçüklüğümüzü hissettirebilmişimdir.

Daha fazla detayla devam etmeden önce burada bir es verip; bu verileri aklınızda hissederek birleştirmenizi umuyorum.

Sevgi ve bilimle kalın.
İyi geceler.

No comments:

Post a Comment