Sunday 4 December 2016

Bisiklet ve Temiz Hava


"Yollarda" isimli makalede gezegenimizin içinde bulunduğu kritik kirlilik eşiğinden bahsetmiştim. Fakat sosyal medyadaki bilgi kirliliğinden ve hayali düşüncelerin neden olduğu ön yargının asıl hedefleri saptırdığı düşüncesiyle bir noktaya daha açıkça değinmem gerektiğini hissettim.

Bazı temel bilgiler vererek başlayalım.
Atmosferdeki toplam toksik (zehirli) gazların ve partiküllerin yaklaşık beşte biri (%20) ila dörtte biri (%25) araçlardan kaynaklanmaktadır. Geri kalan %75-%80'ine üretim ve enerji sektörleri ile ısıtma amaçlı fosil yakıt tüketimi neden olmaktadır. Bunlar genel hatlarıyla termik santraller, fabrikalar, küçük ölçekli fabrikalar, konutlar vs. Araçların kendi içlerinde kirletme oranlarına baktığımızda ise; %20-%30 oranında küçük araçların ve %70-%80 oranında büyük araçların neden oldukları toksik gazlar olduğunu görürüz. Büyük araçlar sınıfına girenler ise, küçük-orta-büyük dizel otobüsler, dizel irili ufaklı kamyon ve tırlar, dizel motorlu gemiler ve trenler ile uçak ve helikopterlerdir. Otomobillerin oranındaki %10 artış, son yıllarda dizel motorlu olanlarının artışı nedeniyle olmuştur. Özetleyecek olursak atmosferin %20'sini araçlar ve araçlar içinde otomobiller %20-%30 payı ile yani toplamda otomobiller  %4 - %5 aralığında bir kirletici etkiye sahiptirler. Daha net anlaşılmasını sağlamak için şöyle bir örnek vereyim. Örneğin yaşadığınız şehirde yaz aylarında otomobillerin neden olduğu hava kirliliğini net olarak hissedemezsiniz. Eğer kış aylarında tüm şehir kömür ile ısınıyorsa, havadaki kirliliği hem gözlemleyebilirsiniz hem de hissedersiniz. Eğer bir de termik santraller ya da fosil yakıt kullanan fabrika alanlarına yakın bir yerde yaşıyorsanız; tüm yıl boyunca bu kirletici etkiyi hissedersiniz.

Bu bilgileri vermemdeki amaç, asıl hedefin neler olduğunun iyice anlaşılması içindir. Bilgi kirliliği sonucu, yanlış bir algı oluşmuş durumda. İnsanların bisiklet sürmesi ile atmosferin temizleneceği algısı yerleştirilmeye çalışıyor. Elbette %4-5 lik bir etkiyi de hesap etmek zorundayız. Fakat ana kirleticilere hiç değinmeden bu değişimi ve doğru algıyı sağlayamayız. Üstelik akılda tutmakta fayda var ki; bisikletler ağaçta yetişmezler. Üretilmeleri için fabrikalar kullanılır. Bakımları da kirlidir. Tekerinin üretildiği fabrikaların atıkları gibi zincir yağları, boyalarının üretildiği tesisler muz ve şeker kamışından yapılmazlar. Bisiklet kullanımı, toksik gaz üretmez elbet ama üretimi ve bakımı doğa için toksiktir.

Bunun yanı sıra bisiklet gruplarının yaptıkları turlar, Türk kültürü açısından bakıldığında; yeme içme turlarıdır ki sağlıklı olduğunu tartışmak bile bilimsel açıdan anlamsızdır. Her ne kadar Kopenhag gibi bazı kentlerde ulaşım aracı olarak kullanımı yaygınlaşsa da; şehrin havasında lokal olarak olumlu etkisi çok küçük bir değerde kaldığı için hesap dışı bırakılmaktadır. Diğer çevresel kirleticilerin etkisi, bisikletin toplu olarak kullanılmasındaki toplam faydayı matematiksel olarak ihmal edilir hale getirmektedir.

Sonuç olarak, bisiklet sürmek doğru yöntemle yapıldığında faydalı bir spordur. Ancak bisiklet kullanarak atmosferde biriken 403PPM karbondioksiti azatlamayız! Tüm insanlık olarak gezegenimizin ölmekte olduğunun acilen farkına varmalı ve tüm fosil kaynakların kullanımını durdurmalı ve tüm nükleer tesislerin kapatılmasının yollarını bulmalı ve alternatif enerji kaynaklarına yönelmeliyiz.

Fakat!

Alternatif enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaşmasının doğaya vereceği olumsuz etkileri de ayrıca çok detaylı çalışmak zorundayız. Rüzgar Türbinleri ve Solar Paneller için binlerce ağacı keserek; tarım alanlarını yok ederek bir sonuca ulaşamayız... (Lokal olumlu gelişmeler, gezegen açısından yeterli değildir.)

İyi pazarlar.


Referanslar:
http://www.catf.us/resources/publications/files/Cradle_to_Grave.pdf
http://www.greenpeace.org/new-zealand/Global/new-zealand/report/2007/1/enviro-impacts-of-coal.pdf
http://www.sourcewatch.org/index.php/Environmental_impacts_of_coal
http://www.osti.gov/scitech/biblio/7061082
http://www.brighthubengineering.com/power-plants/23734-pollutants-from-a-coal-fired-power-plant/
http://www.greenpeace.org/japan/Global/japan/pdf/Japan%20case%20study%20_201605_EN_F.pdf
http://www.un.org/esa/gite/iandm/faizpaper.pdf
http://www.ucsusa.org/clean-vehicles/vehicles-air-pollution-and-human-health/cars-trucks-air-pollution#.WEP-afmLTIU
https://saferenvironment.wordpress.com/2008/12/11/pollution-from-motor-vehicles-urgency-of-development-of-environment-friendly-cleaner-system-for-road-transport/
http://www.dec.ny.gov/chemical/8394.html

No comments:

Post a Comment